You are currently viewing Tradycja górniczych karczm piwnych
KWK Victoria - Dzwon i Konwia

Tradycja górniczych karczm piwnych

Trochę Historii

W tradycjach górniczych zaczynając od średniowiecza raz w roku gromadzono się w celu dokonania
bilansu kopalni. Dokonywano podziału zysków lub strat. W tym wydarzeniu uczestniczyli gwarkowie i starszyzna górnicza. Zebrania te z biegiem czasu przeobraziły się w święto górnicze. Oprócz rozrachunku związanego z zyskami lub stratami kopalni odbywało się przyjęcie fuksów – młodych adeptów do pracy górniczej. W karczmach obowiązywało
prawo równości. Oznaczało to, że pokrzywdzony w jakiś sposób w karczmie nie mógł dochodzić swoich prac na drodze sądowej, niezależnie od tego z którego stanu pochodził. Karczma była miejscem gdzie można było wyśmiać bezkarnie innych, a nawet potknięcia swych zwierzchników.
Od najdawniejszych czasów trwają spotkania gwarków – górników gdzie odbywają się wspólne śpiewy i wesoła zabawa. We wspólnych spotkaniach gwarków nie uczestniczyły kobiety. Według szeroko rozpowszechnionego w średniowieczu wierzenia kobiety były nosicielami zła i bardzo podatnymi na wpływy sił nieczystych. Dla gwarków kontakt z siłami nieczystymi był bardzo niebezpieczny i niepożądany. Ponieważ nie było wiadomo, która kobieta ma kontakty z siłami
nieczystymi, unikano wszystkich kobiet. Na szczęście żyjemy już w innych czasach.

Pierwsza wałbrzyska „Piwna Biesiada”

Tradycje górnicze w Polsce są bardzo bogate, jednak w zagłębiu wałbrzyskim po wyjeździe gwarków
niemieckich w okresie powojennym, nastąpił regres z kontynuowaniem zwyczajów górniczych, gdyż
powracający z emigracji z Francji, Belgii, Niemiec oraz repatrianci ze wschodu tradycji górnictwa
polskiego nie znali. To też w 1967 roku grupa pasjonatów z Koła SiTG przy kopalni „ Victoria”: Zdz.
Nędza, St. Ogrodnik, J. Kosmaty, K. Mirota, Z. Sachs, T. Jarząbek, T. Niezgoda, Zdz. Bębeń, Wł. Kocur,
Zs. Startek, K. Fudała, St. Graczyk, J. Sykus, M. Kret, K. Niemierka, Fr. Barsznica, Br, Pawlikowski i inni
przy pomocy entuzjasty tradycji górniczych profesora Żabickiego z Akademii Górniczo-Hutniczej w
Krakowie zorganizowało pierwszą „Piwną Biesiadę”. Profesor Żabicki był pierwszym prezesem „nigdy
nieomylnego w sprawach piwnych prezydium.” Na tym spotkaniu Dyrektora KWK „Victoria” E.
Ogorzałego nazwano „Oleksym” było to pierwsze imię piwne. I z tego też spotkania pochodzi
unikatowy „kufel piwny” gdyż kufle takie miało tylko „Prezydium”.

Pierwsza Biesiada Wałbrzyska - Kufel Prezydium 1967
Pierwsza Biesiada Wałbrzyska – Kufel Prezydium 1967
Więcej kufli z biesiad górniczych, śpiewniki z karczm oraz wyjątkowe zaproszenia na te wydarzenia można zobaczyć tutaj: Pamiątki z karczm piwnych 

Od 1967 roku co roku odbywały się tradycyjne „Karczmy Piwne”. Jedynie w latach 1975 – 1976 i 1980 spotkania te z ważnych powodów się nie odbyły. Nie było też odpowiedniego klimatu do zorganizowania tego typu imprez.
„Karczma Piwna” 1985 roku miała szczególne znaczenie była już bowiem jubileuszową 15-tą.

Imiona Piwne

W ciągu tych 15 „Karczm” nadano 38 imion piwnych ludziom znaczącym na kopalni, a za zasługi w
organizowaniu „Karczm” trzy osoby dostały najwyższe odznaczenie – „Zasłużony dla Karczm
Piwnych”.

Wykaz „Imion Piwnych” nadanych na „Karczmach Piwnych” KWK „Victoria”:

  1. Oleksy – E. Ogorzały- Dyrektor kopalni
  2. Remis – J.Dydajczyk – Naczelny inżynier
  3. Łapcycek – K.Mirota – Sztygar energo-maszyn
  4. Abstynent – M.Drochomirecki- Inżynier wentylacji
  5. Krupniak – Z.Piątek – Naczelny inżynier
  6. Bumerang – W.Zajęcki – Dyrektor kopalni
  7. Karminadel – Z.Sachs – Gł. inż. wentylacji
  8. Gigant – Z.Budka – Górnik
  9. Kufel – Z.Gałka – Sztygar oddziału
  10. Laufer – B.Kowacki – Dyrektor kopalni
  11. Arlekin – K.Skolski – Geolog górn.
  12. Ghandi – J.Nowak – Główny mechanik
  13. Tułacz – J.Noskowski – Naczelny Dyrektor ds. ZPW
  14. Don Kichot – Z.Utecht – Nadsztygar przewozu
  15. Weźma – Z.Libner – Sztygar oddziału
  16. Myśliwiec – J.Karwat – Gł. inż. górniczy
  17. Przemytnik – J.Rzepnicki – Kierownik oddz. budowlanego
  18. Bajura – T.Niezgoda Nadsztygar
  19. Bojar – M.Kret – Główny mechanik
  20. PrzyćPantu – T.Bugaj – Nadsztygar
  21. Hadziaj – C.Kacak – Gł. inż. postępu technicznego
  22. Hazardzista – E.Haloszka – Gł. inż. ds. jakości
  23. Skryba – K.Fudała -Nadsztygar energo-maszyn
  24. Alchemik – Z. Nędza – Kierownik laboratorium
  25. Wypał – Z.Kowalski – Sekretarz PZPR
  26. Tramp – Z.Szymański – Naczelny inżynier
  27. Lawirant – W.Staczek – Dyrektor PRG
  28. To-Sio – J.Kępa- Sztygar
  29. Grafoman – Z.Początek – Sztygar oddz. wewnętrznego
  30. Dyzma – Z.Bęben – Naczelny inż. kopalni
  31. Syzyf – P.Bednarczyk – Kierownik BHP
  32. Picer – J.Sykus -Nadsztygar
  33. Planista – J.Kosmaty – Naczelny inż. kopalni
  34. Jojo – J.Kloczkowski – Kierownik rob. górniczych
  35. Pchacz – A.Woch -Główny inż. górniczy
  36. Spławik – R.Kmiecik – Dyrektor ds. pracowniczych
  37. Frankiel – F.Barsznica – Kierownik oddz. budowlanych
  38. Dubler – S.Słotwiński
  39. Rudens – J.Drochomirecki – Górnik
  40. Ślizgacz – K. Niemierka – Specjalista ds. sportu
  41. Wyrzutek – J.Gwiazda – Kierownik działu wyrzutów
  42. Oberkalifaktor – Z. Panfil – Dyrektor zakładu zaopatrzenia
  43. Napoleon – R. Grzybowski – Dyrektor kopalni
  44. Zbieracz – S. Graczyk
  45. Narazie – Z. Konop
  46. Trubador – Z. Startek
  47. Szarlatan – W. Kocur
  48. Kamikadze – A.Kościk

W ciągu tych 15 „Karczm” nadano 38 imion piwnych ludziom znaczącym na kopalni, a za zasługi w
organizowaniu „Karczm” trzy osoby dostały najwyższe odznaczenie – „Zasłużony dla Karczm
Piwnych”.

Wykaz „Imion Piwnych” nadanych na „Karczmach Piwnych” KWK „Thorez”:

  • Mieszka I – Ignacy Słojewski
  • Omnibus – Mieczysław Mojeścik
  • Dizel – Ludwik Cholewa
  • Ikar – Jerzy Białoń
  • Migacz – Michał Kurowski
  • Sławoj – Eryk Chłap

Wykaz „Imion Piwnych” nadanych na „Karczmach Piwnych” KWK „Wałbrzych”:

  • Kowboj – T. Bernatt (dyr. kopalni)
  • Napoleon – K. Formicki (gł. inż. inwestycji)
  • Eminencja – A. Matulko (gł. energetyk)
  • Czereśniak – Cz. Rzeszowski (nadsztygar ds. wyrzutów)
  • Harcerz – Wł. Echaust (nadsztygar ds. metanom.)
  • Patron – Z. Polak (dyrektor Dś. ZPW)
  • Kopernik – J. Wiczkowski (naczelny inżynier)
  • Dyrygent – E. Marciszak (sekretarz KZ PZPR)
  • Noe – J. Pac ( inż. strzelniczy)
  • Kręgiel – J. Kręgiel (kier. robót górniczych)
  • Małack – Kr. Hass (kierownik oddz. górn.)
  • Dyzma – A. Korotko (kier. oddz. górn.)
  • Ogórek – M. Zachura (nadsztygar ds. likwidacji)
  • Bolek i Lolek – B. Bednarek (gl. inż. energo-maszyn.)
  • Lolek i Bolek – L. Kowalski (gł. inż. górn.)
  • Kopyto – L. Klamka (kier. robót górn.)
  • Picer – G. Zalewski (techn. pyłowy)
  • Metanorfozjusz – J. Nawrocki (elektryk dołowy)
  • Liczak – St. Kaczmarek (kier. oddz. górn.)
  • Bezmydła – W. Szczepanowski (kier. robót górn.)
  • Janosik – J. Jurasz (kier. robót górn.)
  • Wodolej – W. Juchniewicz (nadsztygar)
  • Isaura – St. Kiełbik (nadsztygar energet.)
  • Szwendaczek – J. Zacharewicz (nadsztygar)
  • Cuś – E. Dębski (kier. oddz. górn.)

Wykaz „Imion Piwnych” nadanych na „Karczmach Piwnych” Zakładu Robót Górniczych Wałbrzych:

  • Legutko – J. Niedbach (gł. inż. górniczy)
  • Junak – Zdz. Wolski (nacz. inżynier)

Zasłużeni dla Karczm Piwnych, Medale Imion Piwnych oraz Medale Sztafet Piwnych

Kultowe atrybuty Wałbrzyskich Karczm Piwnych:

  • Konwia do piwa z KWK Wałbrzych, z której fuksy nalewały piwo w czasie trwania Karczm Piwnych
  • Dzwon Karczmowy z KWK Victoria, który rozpoczynał wiele Karczm Piwnych – nie tylko Victoriańskich.
Dzwon KWK Victoria i Konwia
Dzwon KWK Victoria i Konwia